Ventilasyon ve Akciğer Mekaniği Hakkında Bilgi
Ventilasyon ve Akciğer Mekaniği Hakkında Bilgi
Akciğerlerin göğüs duvarıyla ilişkisi
Akciğerlerle toraks duvarı arasında hiçbir bağlantı bulunmamaktadır. Akciğerler 2 katlı ince bir zarla (plevra) kaplıdır. Akciğerlere yapışık zar: Viseral plevra. Göğüs kafesinin iç tarafını örten zar: Pariyetal plevra. İki taraftaki akciğer ve plevra keseleri birbirinden bağımsızdır.
Plevra sıvısı
İki plevra zarı arasında plevra sıvısı bulunur. Plevral sıvı tabakası akciğerlerin göğüs boşluğunda yüzmesini sağlar. Sıvının sürekli olarak lenfatik kanallara emilmesi emme basıncı (negatif basınç) oluşturarak akciğerlerin duvara yapışmasını sağlar (İki mikroskop camı arasındaki su damlası örneği !) .
Solunumda basınç değişiklikleri
Solunum mekaniğini kavrayabilmek için solunumda etkili olan basınçları ve bunlarla ilgili değişimleri bilmek gerekir. Solunum mekaniğinde 3 önemli basınç: Alveoler basınç (Palv), Plevral basınç (Pintraplevral) ve Transpulmoner basınç (Ptranspulmoner).
Alveoler basınç
Alveollerin içindeki basınçtır. Glottis açıkken ve akciğerlere hava giriş-çıkışı olmadığı anda intraalveoler basınç atmosfer basıncına eşit kabul edilir. İnspirasyonda (-) değere (atmosferik basıncın altına) inen basınç 500 ml havanın akciğerlere girebilmesini sağlar. Ekspirasyonda (+) değere (atmosferik basıncın üzerine) çıkan basınç 500 ml havanın dışarı atılmasını sağlar.
Solunumun mekanizması
İnspirasyon (Aktif süreç) – Neden? İnspirasyon sırasında – Diyafragma aşağı iner ve akciğerler genişler. Akciğerler genişlediğinde hacim artar, böylece akciğer içindeki basınç azalır. Gazlar yüksek basınçlı bölgeden düşük basınçlı bölgeye geçerler .
Ekspirasyon (pasif süreç) . Diyafragma ve inspirasyon kasları gevşer. Akciğerler ve göğüs kafesinde volüm azalır, dolayısıyla basınçları artar.Hava dışarı çıkar. Çünkü, akciğer içindeki basınç dış atmosfer basıncından yüksektir.
Boyle Yasası
İnspirasyon sırasında akciğer hacminde Artma -> basıncı Azaltır
Ekspirasyon sırasında akciğer hacminde Azalma -> basıncı Arttırır
Plevral (intraplevral) basınç
Plevral basınç, parietal ve visseral plevra arasında bulunan sıvının basıncıdır. Daima atmosfer basıncına göre negatiftir (756 mmHg= ~ – 5.5 cm H2O). Diafragma kasılınca 754 mmHg’ (~ -8 cm H2O) ya iner. Basıncın daha da negatifleşmesi akciğerlerin toraks duvarına daha çok çekilmesine yol açar. 2.5 cm H2O’ luk değişiklik 0.5 lt havanın akciğerlere girmesini sağlar. Ekspirasyonda basınç değişimi tersine döner .
Solunum sırasındaki basınç değişiklikleri
1) Dinlenim Palv: 760 mmHg Pplevra: 756 mmHg
2) İnspirasyon Palv: 758 mmHg Pplevra: 754 mmHg
3) Ekspirasyon Palv: 762 mmHg Pplevra: 756 mmHg
Plevral basıncın yükselmesi (760 mmHg’ ya yaklaşması) akciğerlerin büzülmesine (kollabs) neden olur. Yaralanmalar sonucu viseral ya da pariyetal zarın delinmesi halinde plevral aralığa hava girer, plevral basınç yükselir . Pnömotoraks
Transpulmoner basınç
Akciğerlerin içi ile dış yüzü arasındaki basınç farkıdır. Akciğer içi basınç: Palv . Akciğer dışı basınç: Pintraplevral
Ptranspulmoner= Palv– Pintraplevral
